Làm thế nào để hệ thống điều hòa không khí hoạt động hiệu quả mà không tạo ra tiếng ồn nền gây nhiễu cho hệ thống âm thanh, đặc biệt là micro?

Tiếng ồn từ HVAC và tác động của nó đến âm thanh

Trước tiên, chúng ta cần hiểu tiếng ồn HVAC đến từ đâu. Nó không chỉ là tiếng gió rít đâu. Nó bao gồm nhiều thành phần:

• Tiếng ồn từ thiết bị: Tiếng máy nén, quạt gió từ cục nóng/cục lạnh, tiếng bơm nước (đối với hệ thống chiller).

• Tiếng ồn trong ống gió: Tiếng gió ma sát với thành ống, tiếng gió đổi hướng, tiếng gió đi qua các miệng gió (diffuser/grille).

• Tiếng ồn truyền qua kết cấu: Rung động từ máy móc truyền qua sàn, tường, trần.

Những tiếng ồn này, dù nhỏ, khi cộng hưởng hoặc đi vào dải tần số nhạy cảm của micro (đặc biệt là micro hội nghị, micro thu âm), sẽ tạo ra một tiếng ồn nền (noise floor) khó chịu. Nó làm giảm độ rõ ràng của giọng nói, khiến người nghe phải căng tai, và tệ hơn là khiến hệ thống âm thanh dễ bị hú (feedback) hơn vì micro cố gắng thu cả tiếng người lẫn tiếng ồn nền.

I. Giai đoạn thiết kế hệ thống HVAC: "Phòng bệnh hơn chữa bệnh"

Đây là giai đoạn quan trọng nhất để triệt tiêu tiếng ồn từ gốc:

1. Lựa chọn thiết bị HVAC:

   • Ưu tiên thiết bị có độ ồn thấp (Low Noise Units): Hiện nay, nhiều hãng sản xuất điều hòa cao cấp có các dòng sản phẩm được thiết kế đặc biệt để giảm thiểu tiếng ồn. Hãy tìm các thông số kỹ thuật về độ ồn (dB) của máy nén, quạt gió. Đừng tiếc chi phí cho những thiết bị này trong các không gian yêu cầu chất lượng âm thanh cao.

   • Vị trí đặt cục nóng/cục lạnh: Nếu có thể, hãy đặt các cục nóng, cục lạnh (hoặc phòng máy chiller) cách xa không gian sử dụng nhiều nhất có thể. Ví dụ: trên mái, trong phòng kỹ thuật riêng biệt, có tường cách âm.

2. Thiết kế hệ thống ống gió (Ductwork Design):

   • Kích thước ống gió phù hợp: Đây là yếu tố then chốt. Kích thước ống gió phải đủ lớn để đảm bảo tốc độ gió thấp (thường dưới 4-5 m/s trong các không gian cần yên tĩnh). Khi tốc độ gió cao, ma sát và tiếng rít sẽ tăng lên đáng kể.

   • Giảm thiểu co/cút (Elbows/Bends): Mỗi lần ống gió đổi hướng (co, cút) đều tạo ra nhiễu động và tiếng ồn. Cố gắng thiết kế đường ống thẳng nhất có thể, hoặc sử dụng các loại co/cút có bán kính cong lớn, hoặc có cánh hướng gió bên trong.

   • Ống gió mềm (Flexible Ducts): Sử dụng các đoạn ống gió mềm, cách âm ở đầu nối giữa thiết bị và ống gió cứng để giảm truyền rung động.

   • Lớp cách âm, tiêu âm bên trong ống gió: Đây là một biện pháp cực kỳ hiệu quả. Ống gió có thể được lót bằng vật liệu cách âm và tiêu âm (ví dụ: bông khoáng, vật liệu xốp cách âm) để hấp thụ tiếng ồn truyền bên trong.

3. Thiết kế miệng gió (Diffusers/Grilles):

   • Lựa chọn loại miệng gió phù hợp: Có nhiều loại miệng gió với thiết kế khác nhau. Hãy chọn loại có khả năng phân phối gió đều, êm ái và có thông số độ ồn thấp.

   • Kích thước miệng gió đủ lớn: Tương tự như ống gió, miệng gió quá nhỏ sẽ làm tăng tốc độ gió tại điểm thoát, gây ra tiếng rít khó chịu.

4. Thiết kế giảm chấn và cách ly rung động:

   • Lò xo giảm chấn (Spring Isolators): Đặt các thiết bị HVAC (quạt, máy nén) trên bệ có lò xo giảm chấn để ngăn rung động truyền xuống sàn và kết cấu tòa nhà.

   • Khớp nối mềm (Flexible Connectors): Sử dụng khớp nối mềm (vải bạt hoặc cao su) tại các điểm nối ống gió với thiết bị quạt để ngăn rung động truyền vào hệ thống ống gió.

III. Giải pháp xử lý âm học (Acoustic Treatment) cho không gian: "Lá chắn cuối cùng"

Khi tiếng ồn đã phát sinh, chúng ta cần các biện pháp xử lý âm học để giảm thiểu tác động của nó:

1. Bẫy tiêu âm (Sound Traps/Splitter Attenuators): Đây là các hộp tiêu âm đặc biệt được lắp đặt trong đường ống gió (thường là sau quạt gió và trước miệng gió). Chúng chứa các vách ngăn bằng vật liệu tiêu âm, giúp hấp thụ tiếng ồn mà không cản trở luồng gió quá nhiều. Đây là một trong những giải pháp hiệu quả nhất để giảm tiếng ồn truyền qua ống gió.

2. Cách âm phòng máy/khu vực đặt thiết bị: Nếu không thể đặt thiết bị HVAC quá xa, cần cách âm toàn bộ phòng máy bằng các vật liệu cách âm chuyên dụng (gạch cách âm, panel cách âm, cửa cách âm) để tiếng ồn không lọt ra không gian sử dụng.

3. Vật liệu tiêu âm trong không gian: Trong chính không gian sử dụng (phòng họp, khán phòng), việc sử dụng các vật liệu tiêu âm cho tường, trần, sàn (tấm tiêu âm, thảm, rèm dày) sẽ giúp giảm thiểu tiếng vang và tiếng ồn nền tổng thể, làm cho tiếng ồn từ HVAC trở nên ít đáng chú ý hơn.